انرژیکس (EnergX) - سنسور Pt100 یکی از پرکاربردترین حسگرهای دما در صنایع مختلف است که بر پایه تغییر مقاومت الکتریکی فلز پلاتین با تغییر دما عمل می‌کند. این سنسور به دسته آشکارسازی مقاومتی دما (Resistance Temperature Detector) یا RTD تعلق دارد. در نام Pt100:

• Pt مخفف Platinum (پلاتین) است.
• 100 نشان‌دهنده مقاومت پایه سنسور در دمای 0 درجه سلسیوس (100 اهم) است.

این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که Pt100 به عنوان یک استاندارد جهانی در اندازه‌گیری دقیق دما شناخته شود.

المان یا مغزی سنسور دما Pt100 - JUMO

اصل عملکرد PT100

پلاتین دارای ضریب دمایی خطی و پایدار است. هر چه دما افزایش می‌یابد، مقاومت الکتریکی پلاتین نیز بیشتر می‌شود. این تغییر مقاومت به‌صورت دقیق و قابل تکرار اندازه‌گیری شده و به دما تبدیل می‌گردد.

مقاله مرتبط: جدول مرجع دما-مقاومت برای سنسورهای Pt100 (جدول مقاومت Pt100)

ساختار و انواع Pt100

از دیدگاه روش ساخت:

• سیم‌پیچ شیشه‌ای یا سرامیکی: برای دقت بالا و شرایط آزمایشگاهی.
• فیلم نازک (Thin Film): کوچک، مقاوم و مناسب برای کاربردهای صنعتی.
• پروب با غلاف فلزی: برای نصب در فرآیندهای صنعتی همراه با ترموول.

المان یا مغزی سنسور دما Pt100 از نوع فیلم نازک- JUMO

المان یا مغزی سنسور دما Pt100 از نوع سیم‌پیچ سرامیکی- JUMO

المان یا مغزی سنسور دما Pt100 از نوع سیم‌پیچ شیشه‌ای- JUMO

• 2 سیمه: ساده اما با خطای ناشی از مقاومت سیم‌ها.
• 3 سیمه: متداول‌ترین حالت صنعتی (جبران خطای سیم).
• 4 سیمه: دقیق‌ترین حالت برای کاربردهای آزمایشگاهی.

ساختار سیم‌بندی سنسور P100 - دوسیمه، سه‌سیمه و چهارسیمه

گستره دمای کاری

• محدوده استاندارد: -200 تا +600C
• در طراحی‌های خاص: تا +850C

مزایا و معایب Pt100

مزایا

• دقت بسیار بالا (تا ±0.1C)
• پایداری بلندمدت
• تکرارپذیری خوب
• پاسخ تقریباً خطی

معایب

• قیمت بالاتر نسبت به ترموکوپل‌ها
• حساسیت به ارتعاش شدید
• نیاز به جریان اندازه‌گیری کم (برای جلوگیری از خودگرمایی)

سنسورهای دما Pt100 به همراه غلاف و کلاهک و متعلقات- KROHNE

---

کاربردهای سنسور Pt100

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
• پایش دمای یاتاقان‌ها و موتورهای الکتریکی
• سیستم‌های HVAC و تهویه صنعتی
• تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی
• صنایع غذایی و دارویی
• کوره‌ها و بویلرها

مقایسه Pt100 با ترموکوپل

• دقت: Pt100 دقیق‌تر است.
• محدوده دما: ترموکوپل‌ها بازه دمایی بیشتری پوشش می‌دهند.
• سرعت پاسخ: ترموکوپل‌ها معمولاً سریع‌ترند.
• قیمت: Pt100 گران‌تر است.
• پایداری بلندمدت: Pt100 عملکرد بهتری دارد.

پرسش‌های پرتکرار

چرا به Pt100 سنسور RTD می‌گویند؟

چون اساس کار آن بر پایه تغییر مقاومت (Resistance) با دما است و در گروه RTDها قرار دارد.

تفاوت Pt100 و Pt1000 چیست؟

در PT100 مقاومت در 0C برابر 100Ω است، در حالی که در PT1000 این مقدار 1000Ω است. PT1000 حساس‌تر بوده و خطای سیم کمتر روی آن اثر می‌گذارد.

کدام سیم‌بندی برای Pt100 بهتر است؟

در صنعت اغلب سه سیمه استفاده می‌شود که بین هزینه و دقت تعادل ایجاد می‌کند. در آزمایشگاه‌ها معمولاً از چهار سیمه بهره می‌گیرند.

دقت Pt100 چقدر است؟

با توجه به کلاس ساخت (A یا B طبق استاندارد IEC 60751) دقت آن بین ±0.1 تا ±0.3C در محدوده معمول است.

آیا می‌توان Pt100 را مستقیم به PLC وصل کرد؟

خیر، معمولاً نیاز به ترانسمیتر یا ماژول ورودی RTD دارد که مقاومت را به سیگنال استاندارد (مثلاً 4 تا 20mA) تبدیل کند.

برای سفارش انواع سنسور دما، استعلام خود را ثبت کنید.

لینک صفحه محصولات سنسور دما RTD Pt100